ارزیابی اثر میزان بذر بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص بهره وری آب برنج رقم هاشمی در انواع روش های کشت مستقیم

به منظور ارزیابی اثر میزان بذر بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص بهره وری آب برنج رقم هاشمی در انواع روش های کشت مستقیم، آزمایشی در سال 1389 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و سه روش کشت به عنوان کرت های اصلی و سه میزان بذر، 60، 80 و 100 کیلوگرم در هکتار به عنوان کرت های فرعی در محل موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. روش های کشت شامل کشت ردیفی بذور جوانه دار شده در بستر گِلخراب، کشت کپه ای بذور جوانه دار شده در بستر گِلخراب، کشت بذور جوانه دار شده به صورت دست پاش در بستر گِلخراب بوده و کشت نشایی گیاهچه های سه تا چهار برگی به عنوان تیمار شاهد بود. نتایج نشان داد بین روش های کشت مستقیم بیشترین طول خوشه (2/27 سانتیمتر)، تعداد خوشه بارور در واحد سطح (237 خوشه در مترمربع)، تعداد دانه پر در خوشه (61 دانه)، عملکرد دانه (7/2703 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد زیستی (6/13935 کیلوگرم در هکتار) همچنین بیشترین راندمان تبدیل کل (6/70 درصد) و میزان برنج سالم (1/63 درصد) از تیمار روش کشت کپه ای بدست آمد. بالاترین شاخص بهره وری آب (6/5 کیلوگرم بر میلی متر) از تیمار روش کشت کپه ای بدست آمد. در بین تیمارهای مقادیر بذر بیشترین تعداد خوشه بارور در واحد سطح (251 خوشه در مترمربع)، میزان باروری خوشه (88 درصد)، عملکرد دانه (9/2595 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد زیستی (4/13640 کیلوگرم در هکتار) از تیمار میزان بذر 100 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بالاترین شاخص بهره-وری آب (4/5 کیلوگرم بر میلی متر) از تیمار میزان بذر 100 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. مقایسات اورتوگونال بین روش های کشت مستقیم و کشت نشایی نشان داد که بیشترین طول خوشه (7/30 سانتیمتر)، تعداد دانه پر در خوشه (84 دانه)، میزان باروری خوشه (9/90 درصد)، عملکرد دانه (2/3828 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد زیستی (3/12133 کیلوگرم در هکتار) از روش کشت نشایی بدست آمد. بالاترین شاخص بهره وری آب (9/6 کیلوگرم بر میلی متر) از روش کشت نشایی بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می رسد می توان با استفاده از روش کشت مستقیم بذور جوانه دار شده به صورت کپه ای در بستر گِلخراب و میزان بذر 100 کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه قابل قبولی در زراعت برنج رقم هاشمی در شرایط اقلیمی منطقه مورد آزمایش بدست آورد.